#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_358
#تقریر
جلسه 358-14000915
🔰ارائه آقای امیری
پرداختن به ربا از منظر اندیشه ی کلامی به این معنا است که یک مقدار دغدغه ی اجتماعی این مسئله را پررنگ تر ببینیم.
در این کلیپ که حدود 5 دقیقه است، تلاش شده از منظر اجتماعی این موضوع دیده شود، بعد نکاتی را عرض خواهم کرد.
از یک منظر می توان به اقسام ربا و تعریف آن پرداخت که همه ی دوستان اطلاع دارند. آن نکته ای که می خواهم عرض کنم، مربوط به حکمت داستان است. اگر ما مطلع شویم نسبت به حکمت ربا، مواجه ی ما با مردم و حاکمیت عوض می شود.
خدای متعال می فرماید یمحقوا الله الربا، از طرفی می بینید که جریانات اجتماعی بر پایه ی ربا درست شده است و علی الظاهر هم دستاوردهایی داشته اند.
در مورد ربا یک تخصیص هایی صورت گرفته است. یک دسته خروج های حکمی بوده و دسته ای دیگر خروج های موضوعی. مثلا امام رضا ع ربای بین پدر و فرزند یا زن و شوهر یا مسلمان از کافر حربی را خارج می کنند و حکم شان را برمی دارند.
مسئله ای که اینجا مطرح می شود این است که آیا حرمت ربا ذاتی است؟ اگر اینگونه است، تخصیص هایی که اینجا اتفاق افتاده چگونه است؟
سه مفهوم قرآنی را داریم که اگر خوب درک کنیم، بسیاری از این مسائل فهم می شود:
1- نعمت؛ یکی از مصادیق نعمت، مال است.
2- روزی؛ آن مالی را که شما بتوانید استفاده کنید، روزی شما است.
3- برکت؛ برکت در مال، آن روزی که شما توانستید استفاده کنید اگر در راه خدا استفاده شود، برکت شاملش شده است.
به اتفاق آرای مراجع، سیستم بانکی ما قطعا ربوی است. چندین سال پیش آقای جوادی آملی در خطبه های نماز جمعه فرمودند که اگر لقمه ی حلال دیدید، سلام من را هم به آن برسانید.
روایت های فراوانی هم داریم که در آخرالزمان افراد بدون استثناء دچار ربا می شوند و اگر هم دچار نشوند، قطعا غبار آن شامل حال او می شود.
یک بحثی هم در بانک داری بدون ربا، امثال شهید صدر مطرح کردند که مطالبه از حوزه است. مطالبه ی حضرت آقا از حوزه همین آزاداندیشی فقهی است که یکی از مصادیقش همین بانکداری و ربا است.
قانون بانکداری بدون ربا هم سال 1362 تصویب شده است که بعضی اعتقاد دارند که در اجرا دچار مشکل هستیم و بعضی هم معتقدند که اساسا قانون اشکال دارد.
شهید صدر هم می فرماید که باید بانک ها را تقسیم بندی کنیم.
در لسان روایت ما ربا را زشت ترین گناه دانسته اند.
شهید مطهری هم بحث هایی دارند.
آن ربایی که در غرب اتفاق می افتد این است: برای رسیدن به سود بیشتر از ربا استفاده می کنند که به نظرشان سودمند است.
آقای جوادی آملی هم به شدت پیگیر این بحث هستند و جایی گفتند که درآمدی که کارمند های بانکی کسب می کنند هم حرام است.
روایت جالبی هم از امام صادق ع هست که می فرمایند رباخوار از دنیا نمی رود تا زمانی که شیطان دیوانه اش کند.
دو تا کتاب هم در این زمینه آقای یوسفی تولید کرده اند. اولی در مورد ربا و دومی در مورد کاهش ارزش پول در قرض الحسنه.
🔰استاد فلاح
این بحث طویل الذیل است و اینکه ما چه نسبتی با آن بگیریم، باید دوستان تأمل بفرمایند و تصمیمی از سر درنگ در این باره داشته باشیم.
آهنگ کاری ما اینجا روشن است ولی فکر می کنم چون جلسه به حسب روالی که دارد مجبور است از این موضوع عبور کند.
اما اگر دو کار صورت بگیرد خیلی خوب است:
1- تصویری از این بحث داشته باشیم، احادیث ربا فهرست شود و جلوی چشم ما باشد، به خصوص کسانی که اعتقاد داشتند به اینکه بانک های ما ربوی هست. خصوصا این جمع ما که امکان حضورهای گفتمانی دارد به این مسئله احتیاج دارد. مثلا این گزاره ی جنگ با خدا باید دقت شود.
2- دومین کار محتوایی این است که به طور خلاصه بتوانیم از انواع ربا تصویر داشته باشیم و بفهمیم که در کشورمان گرفتار چه گونه هایی از ربا هستیم.
ما در همین راستا چه کاری می توانیم انجام دهیم، یکی از چیزهایی که می شود به آن فکر کرد، البته این خیلی ورود سنگینی در این بحث نیست اما اینکه خود همین جمع ما که همه با هم 40 یا 50 نفر می شویم، این تعداد تصمیم بگیرند با کمک همدیگر بحث اقتصاد شخصی شان را حل کنند. ایده بزنند و فکر بکنند که در بهترین حالت اقتصاد این جمع چگونه می شود و یک قدمی در واقعیت بگذارند. مثلا بین خودمان یک بساط گرم قرض الحسنه داشته باشیم و بقیه کارهایی که می شود انجام داد. ظرفیت های پول ساز و ثروت ساز را شناسایی بکنید. تأمل کنید که مثلا فعالیت های عزیزان باید به سمت اقتصادی شدن حرکت بکند یا خیر؟ همین زحمت هایی که دوستان می کشند از این زاویه نگاهی شود که شما بالاخره یک حیات تخصصی یا نیمه تخصصی دارید، این نباید آورده داشته باشد؟ اگر به یک آورده ای با یک نگاه متین چشم داشته باشیم، چگونه باید به سمتش حرکت کنیم؟
1️⃣
